Razvoj moderne srpske države u kontekstu korupcije

Abstract

Zbornik radova Кorupcija i razvoj moderne srpske države analitički sagledava štetan uticaj fenomena korupcije na obnovu srpske državnosti i na razvojne procese koji su usledili u razdoblju od prvih decenija devetnaestog veka do uspostavljanja komunističkog režima nakon Drugog svetskog rata. Vremensku (istorijsku) postojanost korupcije kao činjenice javnog života potvrdila su otkrivena svedočanstva, zapisi i dokumenti o nastanku, cvetanju i propasti brojnih civilizacija i država. Skoro da u poznatoj istoriji nema političke zajednice gde zloupotreba vladarskog položaja radi ličnog bogaćenja nije makar u kraćem razdoblju razvoja obeležila odnose između onih koji vladaju i onih kojima se vlada. Pojavi korupcije posebno su bili podložni delovi upravnog aparata — preteče savremene javne administracije, koji su pomagali vladaru u obavljanju državnih poslova. Sagledavanje odnosa korupcije i razvoja moderne srpske države zahteva razmatranje dejstva više međusobno povezanih činilaca. Istorijske okolnosti koje su kroz devetnaesti i dvadeseti vek pratile obnovu srpske državotvorne i nacionalne ideje nisu pogodovale pokretanju trajnijih političkih procesa koji bi učvrstili demokratske ustanove i blagotvorno delovali na jačanje građanskog društva i tržišne privrede. Nasuprot tome, istorijske okolnosti povoljno su uticale na stvaranje tolerantnog stava prema korupciji. Zahvaljujući autorskom pristupu u oblikovanju tekstova u knjizi Кorupcija i stvaranje moderne srpske države, činjenice o kojima govori prikupljena arhivska građa su na takav način dovedene u logički sled, da rezultat predstavlja potpun odgovor na osnovni zadatak istoričara, posebno i zato što nam nudi „razumevanje prošlosti kao nekad pluralne stvarnosti, odnosno drugosti prošlosti“ (Latinka Perović). Ova svojevrsna hronika tzv. loše prakse u upravljanju javnim dobrima i javnim interesom, ukazuje i na mogućnosti istorijskog naučnog metoda da doprinese savremenom diskursu javne politike na osnovu „prepoznavanja“ i analogije.

The collection of papers Corruption and Development of the Modern Serbian State analytically examines the harmful impact of the phenomenon of corruption on the renewal of Serbian statehood and on the development processes that followed in the period from the first decades of the nineteenth century to the establishment of the communist regime after World War II. By revealing the anatomy of a series of corruption scandals that have more or less dominated public discourse in Serbia in the last two centuries, the book shows how corruption has changed throughout history but also remained a permanent obstacle to modernizing the state.