Srpsko-albanski odnosi u socijalističkoj Jugoslaviji: protesti na Kosovu i teret sistemske legitimizacije

Abstract

U ovom radu ćemo nastojati da ispitamo u kojoj meri je egalitaristički rečnik jugoslovenskog socijalizma bio u stanju da ponudi alternativni okvir za interpretaciju savremenih srpsko-albanskih odnosa. Inicijalna hipoteza polazi od toga da je jugoslovenska elita – usled eksperimentalnog karaktera samoupravnog socijalizma koji je podrazumevao određene kompromise sa liberalnim kapitalizmom – bila strukturalno prinuđena da sistematično negira socijalni aspekt demonstracija koje su na Kosovu odvijale tokom 1968, 1981. i 1988 godine. Primenom kritičke analize diskursa na štampane medije (Politika, Večernje novosti i Borba), pokušaćemo da pokažemo kako je vladajuća nomenklatura složene političko-ekonomske aspekte bunta isključivo tretirala kao izraz nacionalizma. Ova diskurzivna strategija je samim akterima sugerisala da je nacionalizam zajednički imenitelj za ekonomsku, političku i etničku jednakost. Krajnje posledice ovakvih diskurzivnih redukcija će biti prikazane kroz analizu medijskog izveštavanja sa demonstracija na Kosovu i mitinga „Bratstva i jedinstva“ u Beogradu 1988. godine, gde je primetno zatvaranje prostora za ne-nacionalističko tumačenje bilo koje vrste socijalnog bunta, ali i postepeno odustajanje aktera od artikulisanja sopstvenog iskustva nepravde u socijalnom ključu.