Akvinac o realnoj razlici i dvostrukom određenju esse

Abstract

U tekstu se analizira Tomin dokaz za realnu razliku između bivstvovanja i suštine iz četvrtog dela spisa O biću i suštini, u kontekstu akcidentalnog i esencijalnog karaktera bivstvovanja u njegovoj metafizici. Detaljno se analiziraju sve tri faze dokaza i brani se teza da se tek po okončanju treće faze, tj. nakon dokaza da je Bog tantum esse može tvrditi da je dokazana realna razlika između suštine i bivstvovanja. Posebno se naglašava uloga prve faze dokaza, argumenta intellectus essentiae, za sagledavanje akcidentalnog karaktera bivstvovanja. U poslednjem delu rada, na osnovu zaključaka dokaza iz De entea, problem dvostrukog karaktera bivstvovanja tumači se na zaleđu dve vrste uzročnosti, delotvorne i formalne, pokazuje se razlika između njih, te se objašnjava njihov odnos kada je reč o bivstvovanju neke stvari.

The article analyzes Aquinas’ argument for the real distinction between esse and essence in De ente et essentia IV, in the context of accidental and essential character of esse in his metaphysics. All three phases of the argument are analyzed in detail and the defended thesis is is that after third phase of the argument, i.e. after the proof that God is tantum esse is possible to claim that the real distinction is proved. In last part of the article, on the basis of the conclusions of the De ente proof, the problem of twofold character of being is interpreted against the background of two kinds of causality, efficient and formal.