Simboličke granice i borbe u polju književne proizvodnje u Srbiji danas

Abstract

Predmet ove disertacije predstavljaju procesi proizvodnje, održavanja i menjanja simboličkih granica u književnom polju u savremenoj Srbiji. Osnovni cilj istraživanja se odnosi na identifikaciju, opis i tumačenje različitih praksi i diskurzivnih strategija kojima se pisci i izdavači koriste kada nastoje da razgraniče književno polje od drugih segmenata društvenog prostora, kao i kada procenjuju druge aktere i sebe same u okviru polja. Istraživanje je inspirisano teorijom polja Pjera Burdijea, koji je književna polja posmatra kao relativno autonomne prostore u kojem se akteri među sobom takmiče kako bi stekli književno priznanje. Pomoćne teorijske oslonce predstavljaju sociologija vrednovanja i ocenjivanja i postburdijeovski pristupi u sociologiji književnosti. Budući da su u fokusu istraživanja strategije razgraničavanja i simboličke borbe koje su u osnovi diskurzivne prirode, sprovedeno je kvalitativno istraživanje. Glavni izvor podataka predstavljaju polustrukturisani intervjui sprovedeni sa piscima i izdavačima, a pomoćni izvor podataka predstavljaju različiti tipovi dokumenata (npr. podaci o čitanosti, liste dobitnika nagrada, podaci o godišnjoj proizvodnji, itd.) i novinski članici. Prikaz nalaza istraživanja počinje skicom stanja izdavaštva i knjižarstva. Potom je ispitivano da li se danas polje možemo smatrati autonomnim domenom i koje linije podele postoje unutar njega. Nalazi upućuju na prisustvo uverenja o važnosti relativne autonomije polja, ali da se unutar polja vode borbe klasifikacija koje nisu nužno drugačije od onih koje se vode u širem društvenom prostoru, budući da je za povlačenje granica u polju važan i niz neknjiževnih kriterijuma. Pored toga, diskutovano je i kao akteri tumače odnos između nacionalnog polja, i regionalnog, odnosno, globalnog polja.

The subject of this dissertation is the processes of production, maintenance, and transformation of symbolic boundaries in the literary field in contemporary Serbia. The main objective of the research is to identify, describe, and interpret various practices and discursive strategies used by writers and publishers when attempting to distinguish the literary field from other segments of the social space, as well as when evaluating other actors and themselves within the field. The research is inspired by Pierre Bourdieu's field theory, in which literary fields are viewed as relatively autonomous spaces where actors compete among themselves to gain literary prestige. Supplementary theoretical frameworks include the sociology of valuation and evaluation (SVE), as well as post-Bourdieuian approaches in the sociology of literature. Since the research focuses on differentiation strategies and symbolic struggles that are fundamentally discursive in nature, a qualitative research approach has been employed. The main source of data consists of semi structured interviews conducted with writers and publishers, while auxiliary data sources encompass various types of documents (e.g. readership data, lists of award winners, annual production data, etc.) and newspaper articles. The presentation of research findings begins with a sketch of the publishing and bookselling landscape. Following that, the analysis is carried out to determine whether the field can be considered an autonomous domain today and what lines of division exist within it. The findings indicate the presence of beliefs concerning the importance of the field's relative autonomy, while also highlighting classification struggles within the field that may not significantly differ from those in the broader social space since drawing boundaries within the field is influenced by a range of non-literary criteria. Furthermore, the interpretation of the relationship between the national, regional, and global literary fields is also discussed.