The Rise and Fall of Democratic Socialism in Yugoslavia 1948-1972.

Abstract

This article examines the complex trajectory of democratic socialism in Yugoslavia from 1948 to 1972, a period characterized by groundbreaking experimentation and subsequent retreat from socialist ideals. The study begins with Yugoslavia’s 1948 break from Stalin, marking the inception of its independent socialist path, distinct from the Soviet model. It highlights the implementation of innovative policies, particularly the model of worker self-management, reflecting Yugoslavia’s endeavor to marry socialist principles with democratic practices. These policies, initially successful in fostering economic growth and a unique Yugoslav identity, faced internal challenges of ethnic and national complexities and external pressures owing to its non-aligned stance during the Cold War. The article delves into the internal political dynamics and leadership strategies of Yugoslavia during this transformative period, which is a domain that has received less scholarly attention compared to Yugoslav economic and foreign policies. It scrutinizes how Tito and his contemporaries navigated the challenges of maintaining a socialist state while balancing the ideals of democracy with the practicalities of governance. Special attention is given to the interplay between domestic policies and international influences, offering a comprehensive view of the Yugoslav socialist experiment. The decline of democratic socialism in Yugoslavia, culminating in the political shifts of 1972, is portrayed not as an abrupt collapse but as a gradual process, marked by changes in both policy and ideology. The authors conclude that the Yugoslav experience provides valuable insights into the complexities of implementing socialism in a diverse and multifaceted society, illustrating both the potential and limitations of merging socialism with democratic principles.

Ovaj članak istražuje složeni razvoj demokratskog socijalizma u Jugoslaviji od 1948. do 1972. godine, što je period koji se odlikuje pionirskim eksperimentisanjem i kasnijim odstupanjem od prvobitnih socijalističkih ideala. Studija počinje jugoslovenskim raskidom sa Staljinom 1948. godine, čime počinje njen nezavisni socijalistički pravac razvoja, različit od sovjetskog modela. Naglašava se implementacija inovativnih politika, posebno modela radničkog samoupravljanja, koji odražava jugoslovensku težnju da spoji socijalističke principe sa demokratskim praksama. Ove politike, prvobitno uspešne u podsticanju ekonomskog rasta i stvaranju jedinstvenog jugoslovenskog identiteta, suočile su se sa unutrašnjim izazovima etničke i nacionalne složenosti i spoljnim pritiscima zbog nesvrstanog stava tokom Hladnog rata. Članak se bavi unutrašnjom političkom dinamikom i strategijama liderstva Jugoslavije tokom ovog transformacijskog perioda, domenom koji je bio manje zastupljen u akademskim istraživanjima za naznačeni period, naročito za period druge polovine 1960-tih. Analizira se kako su Tito i njegovi savremenici upravljali socijalističkom državom, balansirajući između ideala demokratije i ideoloških zahteva. Posebna pažnja posvećena je preplitanju domaćih politika i međunarodnih uticaja, čime se nudi sveobuhvatan pogled na jugoslovenski socijalistički eksperiment. Pad demokratskog socijalizma u Jugoslaviji, koji kulminira političkim promenama 1972. godine, prikazuje se ne kao nagli kolaps, već kao postepeni proces, obeležen promenama u politici i ideologiji. Studija zaključuje da jugoslovensko iskustvo pruža dragocene uvide u složenosti implementacije socijalizma u jednom raznolikom društvu, ilustrujući i potencijale i ograničenja spajanja autoritarnog socijalizma sa demokratskim principima.