Parlament Srbije

Abstract

Narodna skupština Republike Srbije je, kako je predviđeno Ustavom, najviše predstavničko telo i nosilac zakonodavne vlasti. Zadužena je i za nadzor nad izvršnom granom vlasti. U praksi, interesovanje građana za parlament se smanjuje, a nisko poverenje u Narodnu skupštinu povezano je sa urušavanjem poverenja u demokratiju. Centralizacija moći, prožimanje jednostranih narativa u javnom prostoru i dominacija u medijima u celini doprinose prikazivanju predsednika Republike kao jedinog autoriteta koji je u očima građana zadužen za sva pitanja i teme, bez obzira na ustavno uređenje, što značajno degradira položaj parlamenta. Pored centralizacije moći u rukama izvršne vlasti, parlament se suočava i s brojnim strukturalnim slabostima i lošim unutrašnjim praksama. Ovo poglavlje analizira funkcionisanje i učinak Skupštine Srbije tokom protekle decenije (2008—2020), kao jedne od ključnih institucija koja štiti demokratiju i obezbeđuje funkcionisanje demokratskih procesa, sa ciljem da pruži uvide koji doprinose sveobuhvatnom pregledu stanja u srpskoj demokratiji. Analiza se fokusira kako na njenu formalnu moć koja je osigurana kroz zakonodavni okvir, tako i na sprovođenje njenih odgovornosti u praksi, sa ciljem da identifikuje ključne karakteristike i trendove u radu ove institucije koji utiču na njen učinak i delotvornost. Fokus analize usmeren je na poslednja četiri mandata Skupštine koja su obeležila njeno funkcionisanje tokom poslednje decenije, u skladu s delokrugom ove publikacije (2008-2020). Položaj i učinak parlamenta procenjuju se pomoću kombinacije kvantitativnih i kvalitativnih metoda, zasnovanih na korišćenju statistike o radu i aktivnostima parlamentarnih tela i poslanika okupljenih putem platforme Otvoreni parlament, kvalitativnih procena zasnovanih na analizama javno dostupnih izvora, uključujući zakonodavni okvir, izveštaje državnih institucija i renomiranih domaćih i međunarodnih organizacija, kao i pomoću nalaza ispitivanja javnog mnjenja o stavovima građana, percepciji i poverenju u Skupštinu i narodne poslanike.

As stipulated by the Constitution, the National Assembly of the Republic of Serbia is the highest representative body and the holder of legislative power. The National Assembly is also in charge of monitoring the executive branch. In practice, citizens’ interest in the parliament is declining, and the lack of trust in the National Assembly is associated with a collapse of confidence in democracy. The centralization of power, one-sided narratives widespread in public space and domineering the media as a whole contribute to the portrayal of the President of the Republic as the only authority in charge of all issues and topics, regardless of the constitutional system. This significantly degrades the position of the parliament. In addition to the centralization of power in the hands of the executive, the Parliament faces a number of structural weaknesses and poor internal practices. This chapter analyses the functioning and performance of the Parliament of Serbia over the past decade (2008-2020), as one of the key institutions safeguarding democracy and ensuring the functioning of democratic processes, with the aim to provide insights that contribute to a comprehensive overview of the state of Serbian democracy. The analysis is focusing both on its formal power ensured through the legislative framework, as well as on the implementation of Parliament’s responsibilities in practice, with the aim to identify key characteristics and trends in the work of this institution influencing its performance and effectiveness. The analysis focuses on the last four mandates of the parliament that marked its functioning over the last decade, in line with the scope of this publication (2008-2020). The position and performance of the Parliament is assessed with a combination of quantitative and qualitative methods, based on the use of statistics on the work and activities of the parliamentary bodies and MPs gathered through the Open Parliament platform, as well as qualitative assessments based on the analysis of publicly available sources including the legislative framework, reports of state institutions and renown domestic and international organizations, and findings of the opinion polls on citizens’ attitudes, perception and trust in the Parliament and MPs.