Kult(ura) svemirskih brodića: fenomen(ologija) Zvezdanih staza

Abstract

Ovaj prilog nastoji da demontira i izloži strukturu komponenata koje su od franšize Zvezdanih staza načinile neuporediv „fenomen” popularne kulture druge polovine XX i početka XXI veka. Pri tom se materijal za rekonstrukciju njihovog značaja pronalazi kako u autorizovanom „tekstu” televizijskih serija i filmova, tako i u organizovanom pokloništvu koje ga je pratilo, oponašalo i dopisivalo. Zaključuje se da je tek u jednom „dijalektički” posredovanom odnosu kreacije „alternativne stvarnosti” i u njenoj situiranosti i upućenosti onoj sadašnjosti kojoj se obraćala, te u složenoj unutrašnjoj interakciji „udruženog poduhvata” kanonske i „divlje” produkcije tekstova i praksi Zvezdanih staza, moguće odrediti karakteristike koje su im obezbedile kultni status.

This paper seeks to expose and dismantle the structure of components that are made Star Trek franchise unparalleled popular culture’s „phenomenon” of the second half of the twentieth and early twenty-first century. The material for the reconstruction of its significance authors finds in authorized „text” of television series and movies, as well as in organized fandom that followed, imitate and overwrite it. It is concluded that only in a „dialecticaly” mediated relation of creation of the „alternative reality” and its situatedness in and directedness to the present one to which it is addressed, and also in the complex internal interaction of „joint enterprise” of canonical and „wild” production of texts and practices of Star Trek, it is possible to determine those characteristics that provided it cult status.