Horizontalna kontrola integriteta i suzbijanje korupcije u javnoj službi

Abstract

Prevencija korupcije je interes i dužnost koje država ima u sprečavanju korupcije. Ujedno, programi prevencije korupcije zasnovani su i na ekonomskoj logici, jer je iznos potrebnih investicija niži nego što je to iznos troška krivično-pravne reakcije države. Razmatrajući savremeni pristup prevenciji korupcije u javnom sektoru, autori u ovom tekstu istražuju mesto etičke kompetencije javnog službenika u okvirima profesionalnih standarda rada javne službe koje određuju zahtevi ekonomičnosti, efikasnosti i delotvornosti.

Suzbijanje korupcije u javnom sektoru tradicionalno se zasniva na kontroli i normiranju. Iako je utvrđivanje standarda i uspostavljanje mehanizama neophodno, iskustvo je pokazalo da ono nije dovoljno, a očekivanja građana od javne službe odnose se i na postojanje odgovarajuće infrastrukture, jer nijedan mehanizam nije dovoljan da samostalno obeshrabruje svakovrsne transgresije pravila.

Tradicionalna vertikalna kontrola putem reakcija institucija koje raspolažu represivnim ovlašćenjima pokazala se kao neprimerena i, čak, kao kontraproduktivna u borbi protiv korupcije. A uspešna horizontalna kontrola koja se odvija u samim institucijama, podrazumeva odgovarajuće kapacitete infrastrukture u okviru kojih izgrađena etička kompetencija javnog službenika predstavlja ključan element. Zbog toga je jačanje etičke kompetencije javnog službenika, zajedno sa formiranjem vrednosne kulture javnog sektora, u središtu svakog uspešnog programa prevencije korupcije. Corruption prevention constitutes both an interest and a duty of the state. Corruption-prevention programmes also follow logic of economy given that prevention requires less investments if compared to state's repressive reaction related costs. Authors focus corruption in public sector prevention by examining contemporary approach based on ethical competence of public servants. Fighting corruption in the public sector tradicionally is founded on controll and normative regulation that often falls into prerogatives proliferation. Although it is necesssary to set standards and establish mechanisms, pratice showed that it is not sufficient. Expectation of citizens strech to setting adequate infrastructure since there is not a single mechanism that could discourrage myriad trassgressions of rules. Tradicional vertical oversight employed by institutions with repressive powers, has proven to be inadequate, and even, counter-productive in fighting corruption. A succesful horizontal control is based in instituitions themselves, and it regulary involves a functional infrastructure with ethicaly competent public servants as a key element. Therefore, every succesful prevent corruption programme must be around strenghtening ethical competences of public servants.