O sociološkim kriterijumima religioznosti

Abstract

Autor u ovom tekstu pokušava da odgovori na pitanje o broju religioznih ljudi danas u dvema postkomunističkim i pravoslavnim zemljama, a potom i o broju pravoslavnih vernika u njima. U tom smislu se analiziraju brojni podaci iz empirijske evidencije uz upotrebu velikog broja indikatora o kojima se raspravlja u tekstu. Autor ih analizira prvo kao indikatore predstavne dimenzije religioznosti, zatim kao indikatore verovanja u dogmatsko jezgro hišćanstva, indikatore aktuelne crkveno-obredne prakse i kao indikatore tradicionalnog odnosa prema religiji i crkvi. Ovim analizama autor nastoji da pronađe onoj kriterijum ili skup kriterijuma koji će najbolje da izrazi religioznost stanovništva na nekom prostoru. U toj analizi se identifikuju tri pristupa u ruskoj sociološko-religiološkoj literaturi. Prvi je imenovan kao klasični, pozitivistički pristup, drugi kao postklasični ili fenomenološki a treći kao sintetički. Zatim autor raspravlja o pojmu vezanosti ljudi za religiju i crkvu i indikatorima te vezanosti kao i o indeksima koji su sociološki pogodniji za ispitivanje religijsko-crkvenog kompleksa. Na kraju autor daje nekoliko metodoloških uputstava za sociološko iskustveno istraživanje religioznosti.